Eduard Bomhoff

Amerikaanse economie blijft groeien

De Amerikaanse huizenmarkt zakt in – no doubt about it. Een jaar geleden stegen de huizenprijzen nog 12 procent sneller dan de algemene inflatie; nu gaan in grote delen van het land de huizen fors in waarde omlaag. Drie miljoen huizen staan te koop en verkopers die haast hebben moeten 20 procent of meer af doen van hun vraagprijs.

Lagere huizenprijzen drukken de economische groei. De nieuwbouw is al met 20 procent gedaald sinds het begin van het jaar; financiele instellingen ontslaan duizenden personeelsleden omdat er minder hypotheekaanvragen binnen komen, en de Amerikaanse gezinnen kunnen zich niet meer zo rijk rekenen met de ongerealiseerde overwaarde op de eigen woning. Voorspellingen voor de economische groei in 2007 zijn verlaagd tot ongeveer 2,5 procent, terwijl de V.S. al twintig jaar lang in een normaal jaar met ongeveer 3,5 procent kan groeien. 2007 wordt zeker een zwak jaar voor de economie – maar als de voorspelling vier maanden voor het begin van het nieuwe jaar al ongunstig is, betekent dat dan een cascade van steeds lagere voorspellingen en een recessie in 2007?

Eén andere factor is ook al niet positief: de korte rente is gestegen tot het peil van de lange rente. Het normale patroon is dat de korte rente duidelijk lager is dan de lange rente, maar eens in de zo veel jaar wordt de rentestructuur vlak of zelfs omgekeerd (de lange rente is dan bij uitzondering lager dan de korte rente). Lang geleden gebeurde dat ongeveer een keer in de vier jaar – en er was geen betere voorspeller van een recessie dan een omgekeerde rentestructur. In de Verenigde Staten is het rentebeleid voor de korte rente onder Volcker en Greenspan geleidelijk stabieler en subtieler geworden, met nog slechts 5 episodes met een vlakke of omgekeerde rentestructuur sinds 1980. In 1980, 1982, 1989 en 2000 was de vlakke rentestructuur een voorbode van een recessie; of de vlakke rentestructuur van 2006 een recessie voorspelt in 2007 weten we pas volgend jaar.

Gelukkig zijn er ook nog redenen voor optimisme. Tot nog toe staat het rente-signaal op rood voor de V.S., maar niet voor het Euro-gebied en Japan. Ook andere trends buiten de V.S. zijn gunstig. In West-Azie haten de mensen de Amerikaanse politiek, maar ze kijken naar Amerikaanse speelfilms en hun regeringen bestellen Amerikaanse wapens. In Oost-Azie zijn de haatgevoelens minder sterk, en de handel met Amerika is er nog veel sterker. Op de lijst van 15 grootste Amerikaanse exportmarkten staan nog 5 Europese landen, tegenover 6 Aziatische naties: Japan, China, Korea, Singapore, Taiwan en Hong Kong. China is al belangrijker dan Duitsland; Korea importeert meer dan Frankrijk. Straks komt ook India op de lijst van grote en snel-groeiende Aziatische markten voor Amerikaanse produkten.

Gunstig is ook dat de Amerikaanse bedrijven zeer liquide zijn. Historisch is de verhouding tussen cash flow en investeringen ongeveer 8:10 met nog krappere waarden vlak voor een recessie. Op dit moment is de verhouding omgekeerd met een uitzonderlijk hoge waarde voor de liquiditeiten in verhouding tot de investeringen. De winstgevendheid is ook al op een historisch record. Amerikaanse bedrijven hebben dus enorme buffers aan liquiditeit – een heel ander beeld dan in de aanloop naar eerdere recessies.

Mij lijkt dat er behalve de huizenmarkt, de rentestructuur en de hoge energieprijzen nog een extra – nu nog onvoorziene schok – vereist is, wil de Amerikaanse economie inzakken tot een recessie. Blijft zo’n nieuwe tegenvaller uit, dan zou de groei in 2007 positief moeten blijven. In een land als Duitsland is de trend van de groei nog maar 1,5 procent per jaar – bij forse tegenwind komt de economische groei direkt tot stilstand. Amerika is veel robuuster en zou de tegenslag van 2006 moeten kunnen doorstaan.